Zo word je misleid in de supermarkt: wat kan jij als klant doen?

Wist je dat bijna de helft van de Belgische supermarkten de Europese wetgeving over de etikettering van vlees, groenten en fruit niet naleeft? Als consument is het je recht om te weten waar je voedsel vandaan komt. Toch blijkt uit recent onderzoek van de FOD Economie dat de juist informatie vaak ontbreekt. En dat heeft meer impact dan je denkt.

De helft van de winkels overtreedt de regels

In 2024 controleerde de Economische Inspectie van de FOD Economie maar liefst 469 bedrijven in heel België. Het doel: nagaan of de verplichte vermelding van het land van oorsprong op verpakte groenten, fruit en vlees correct werd toegepast.

Het resultaat? 235 bedrijven, ofwel 50,1%, overtraden de regels. In totaal werden 596 inbreuken vastgesteld, met gemiddeld 2,5 fouten per bedrijf. Bijzonder zorgwekkend is dat veel van die fouten te maken hebben met een volledig ontbrekende of misleidende vermelding van herkomst.

Groenten en fruit zonder duidelijke oorsprong

Bij groenten en fruit ging het in 42% van de gevallen mis. In een derde van die gevallen werd de oorsprong helemaal niet vermeld. En als er wel iets stond, was het vaak onleesbaar, dubbelzinnig of slecht geplaatst.

Enkele voorbeelden:

• Kisten zonder enig etiket of met oude, misleidende labels.
• Etiketten die verdwijnen tijdens transport of verkeerd worden aangebracht.
• Verwijzingen naar twee verschillende landen van oorsprong, wat verwarring of zelfs bewuste misleiding kan veroorzaken.

Een bekend trucje? Het gebruik van Belgische vlaggetjes boven producten uit het buitenland. Een vorm van oneerlijke handelspraktijken die de consument op het verkeerde been zet.

Vleeslabels ook niet in orde

Ook bij voorverpakt vlees is het etiket vaak onvolledig of misleidend. Bijna 21% van de vleesverpakkingen bevatte fouten. Veel voorkomende problemen:

• Het land waar het dier werd gefokt of geslacht ontbreekt.
• Verpakking met een Belgische vlag terwijl het vlees uit het buitenland komt.
• Technische codes of afkortingen die voor de consument onbegrijpelijk zijn.

Volgens Lien Meurisse, woordvoerster van de FOD Economie, is dit geen klein probleem. “Het is een fundamenteel recht van de consument om een duidelijke vermelding van het land van oorsprong op het etiket te zien.”

Waarom dit belangrijk is voor jou als consument

Als klant wil je bewuste keuzes maken voor je gezondheid, het milieu en de lokale economie. Maar als de informatie op de verpakking niet klopt of ontbreekt, wordt dat onmogelijk. Enkele gevolgen:

• Je betaalt misschien voor ‘Belgische’ producten die dat niet zijn.
• Je kunt de ecologische voetafdruk van je voeding niet correct inschatten.
• Je wordt mogelijk misleid over de kwaliteit en oorsprong van het vlees dat je koopt.
• Belgische landbouwers en producenten worden benadeeld door oneerlijke concurrentie.

Wat kan jij doen?

• Controleer altijd het etiket. Zie je geen duidelijke oorsprong? Vraag het na bij de winkel.
• Meld onregelmatigheden aan de FOD Economie via hun website of meldpunt.

De resultaten van het onderzoek tonen aan dat er nog veel werk is om consumenten correct te informeren. Zolang winkels de regels blijven negeren, is het voor ons als consument niet altijd duidelijk wat er op ons bord ligt.